Zelfzorg is een van de meest besproken onderwerpen van de afgelopen jaren. We weten allemaal dat het belangrijk is om goed voor jezelf te zorgen, maar het ook écht doen? Dat is vaak lastiger. Gelukkig zijn er tegenwoordig talloze apps die beweren je daarbij te helpen. Van ademhalingsoefeningen tot meditatie en zelfs spelelementen om zelfzorg ‘leuker’ te maken. Maar werken ze echt? Of zorgen ze uiteindelijk juist voor extra afleiding en stress?
Waarom zelfzorg zo belangrijk is
Zelfzorg is meer dan een buzzword. Het betekent dat je bewust aandacht besteedt aan je mentale, fysieke en emotionele welzijn. Dit kan gaan van op tijd rust nemen en gezond eten tot grenzen stellen en je hoofd leegmaken. Als je niet goed voor jezelf zorgt, loop je op de lange termijn leeg.
Veel mensen starten in januari vol goede moed met nieuwe gewoontes: gezonder eten, meer sporten, minder stressen. Maar tegen februari merken velen dat het moeilijk is om vol te houden. Daarom is het belangrijk om slimme manieren te vinden om zelfzorg in je leven te integreren – op een manier die bij jou past.
En daar komen zelfzorgapps om de hoek kijken.
Van gamification tot meditatie: hoe helpen deze apps echt?
Tegenwoordig wordt zelfzorg steeds vaker vertaald naar apps, die het makkelijker (en soms leuker) willen maken om gezonde gewoontes aan te leren. Veel van deze apps gebruiken gamification: ze voegen een spelelement toe om je te motiveren.
Zo kun je in de app Finch een virtueel diertje verzorgen door in het echte leven kleine taakjes uit te voeren, zoals water drinken of op tijd naar bed gaan. Hoe meer je voor jezelf zorgt, hoe gelukkiger je digitale vriendje wordt. Andere apps zoals Petit BamBou helpen je met meditatie door je op een laagdrempelige manier door ademhalingsoefeningen te begeleiden.
Voordelen van zelfzorgapps:
✅ Ze maken zelfzorg toegankelijk en laagdrempelig.
✅ Ze helpen je nieuwe gewoontes aanleren op een speelse manier.
✅ Ze geven je herinneringen en structuur in een druk leven.
Maar er is ook een keerzijde. Veel apps werken met meldingen en beloningen die ervoor zorgen dat je steeds blijft terugkomen. Dit kan ervoor zorgen dat zelfzorg nog een extra taak op je to-do lijst wordt, in plaats van een moment van rust.
Kunnen apps echt helpen bij stress en burn-out?
Zelfzorgapps worden zelfs gebruikt in de geestelijke gezondheidszorg. Relaxatietherapeuten en kinesisten raden ze soms aan als ondersteuning bij ademhalingsoefeningen of ontspanningstechnieken.
Zo ontdekte uitgever Karl Drabbe de meditatie-app Petit BamBou toen hij slecht sliep en zich gestrest voelde over zijn werk. Hij begon sceptisch, maar merkte al snel dat hij door de eenvoudige oefeningen beter kon ontspannen. “Na een maand paste ik de trucjes toe zonder mijn gsm boven te halen,” vertelt hij.
Dit is een belangrijk inzicht: een app kan een hulpmiddel zijn, maar zou niet je enige vorm van zelfzorg moeten zijn.
De schaduwkant van zelfzorgapps
Niet elke app is even betrouwbaar. Sommige apps gebruiken slimme marketingtrucs om je steeds terug te laten komen, en dat kan juist extra stress veroorzaken.
Een goed voorbeeld is Brainway, een app die belooft je productiever en zelfverzekerder te maken. Nadat je een uitstelgedrag-test invult, krijg je een betaalde versie voorgeschoteld met een ‘beperkte’ korting die – verrassing – de volgende dag nog steeds geldt. Ook sturen ze meerdere herinneringen om vooral niet te vergeten je abonnement af te sluiten.
Daarnaast worden veel van deze apps nauwelijks gecontroleerd. In België valt geestelijke gezondheidszorg onder medische regelgeving, maar veel van deze zelfzorgapps omzeilen die regels door slim te formuleren. Ze beloven geen medische hulp, maar insinueren dat wel. Dit betekent dat er weinig officiële controle is op de effectiviteit van de meeste apps.
