Ik merk het steeds vaker in mijn praktijk: cliënten die hun stress letterlijk wegkneden achter een draaischijf, met een haaknaald of aan een weefgetouw. Zelf doe ik al jaren aan keramiek en ervaar keer op keer hoe mijn handen rust in mijn hoofd brengen. Het is mijn persoonlijke snelkookpan voor ontspanning.
Blijkbaar ben ik niet alleen, want onlangs schreef De Morgen (22 april 2025) nog een herkenbaar artikel hierover:
“Waarom steeds meer mensen creatieve en ambachtelijke hobby’s hebben.”
De journalisten bezochten een keramiekstudio in Antwerpen, waar deelnemers vertellen hoe ze volledig gefocust raakten op hun stukje klei. De dagelijkse problemen verdwenen even volledig uit beeld. Dat herken ik meteen.
Waarom werkt het zo goed tegen stress?
Volgens neurowetenschapper Julia Christensen is dat geen toeval. Ambachtelijke hobby’s brengen ons brein in een toestand van “flow”. Daarbij produceert ons lichaam kalmerende stofjes (zoals anandamide), waardoor we tot rust komen en geluk ervaren.
Socioloog Ignace Glorieux voegt daaraan toe dat deze oude ambachten ideaal zijn omdat ze precies het omgekeerde zijn van de versnipperde en gejaagde aandacht waarmee we vandaag vaak leven. In plaats van multitasking, vraagt pottenbakken of haken juist om volledige, geconcentreerde aandacht.
Recent Brits onderzoek (2024, Anglia Ruskin University) bevestigt dit effect: creatieve hobby’s verhogen meetbaar ons geluksgevoel en algemene levensvoldoening.
Enkele makkelijke tips....
Mini-rituelen voor maxi-rust (5 min/dag)
Korte dagelijkse sessies = snel naar flow. Leg je materiaal klaar, maak er een vast ritueel van, en voel de rust binnenstromen.
♀️ Perfectionisme even pauzeren
Geef jezelf toestemming om te knoeien—hoe minder stress, hoe minder cortisol! Je creatie hoeft niet in het Louvre.
Gebruik al je zintuigen
Laat geur, textuur en geluid je brein volledig meenemen in het moment. Voel die klei, ruik het hout, aai die zachte wol.
️ Adem in, adem uit
Rustige ademhaling tijdens je activiteit brengt hartslag en hersenen in harmonie. Even diep uitademen als de klei rond is.
Telefoon op vliegtuigmodus
Notificaties en flow zijn geen beste vrienden. Maak je creatieve hoekje telefoonvrij, voor optimale rust en concentratie.
En als je denkt: “Maar ik ben helemaal niet creatief…”
Uit ervaring en onderzoek blijkt keer op keer: iedereen kan het leren. Onze voorouders bakten duizenden jaren geleden al potten zonder YouTube-tutorials. Jij kan het dus zeker ook, al vergt het wat geduld en oefening.
Zoals een cursist uit het artikel zei:
“Ik heb uren aan dat bolletje gedacht, en nergens anders aan.”
Een betere stresstest bestaat eigenlijk niet.
Laat je hoofd even stilstaan. Je handen weten de weg.
